Bijgewerkt op 13 december 2024 door Marvin Grouw
Heb jij regelmatig last van maag- en darmklachten? Het ene moment heb je nergens last van, maar na het eten heb je ineens een opgeblazen gevoel, steken in je maag en diarree. De kans is groot dat jij dan last hebt van het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). Jouw darmen kunnen bepaalde voedingsstoffen niet goed verwerken, waardoor je verschillende klachten kunt krijgen.
Vaak zijn FODMAP rijke producten de boosdoener. FODMAP en PDS, wat houdt dit allemaal in? We leggen het je uit in deze blog op Voeding-en-fitness.nl!
Hieronder vertel ik je meer over het FODMAP dieet en het Prikkelbare Darm Syndroom. Ook zal mijn eigen ervaringen delen met PDS en maag-darmklachten.
- Wat is het FODMAP dieet?
- Wat zijn FODMAP’s?
- Low FODMAP dieet in 2 fases
- Wat is het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)?
- PDS symptomen
- Prikkelbare Darm Syndroom behandeling
- Testen of je PDS hebt?
- FODMAP beperkt dieet bij PDS
- Mijn ervaring met PDS
- FODMAP DPE van Arthur Andrew
- Veelgestelde vragen over FODMAP dieet
Wat is het FODMAP dieet?
Het FODMAP dieet is een dieet dat is ontworpen om mensen met een functionele darmstoornis, zoals PDS (Prikkelbare Darm Syndroom), te helpen hun symptomen te verminderen. Het dieet richt zich op het verminderen van de inname van FODMAP’s, een groep van koolhydraten die moeilijk door sommige mensen kunnen worden verwerkt.
FODMAP staat voor:
- Fermentation
- Oligosaccharides
- Disaccharides
- Monosaccharides
- And
- Polyols
Wat zijn FODMAP’s?
FODMAP’s zijn korte keten koolhydraten die voorkomen in een groot aantal voedingsmiddelen. Ze zitten bijvoorbeeld in veel granen, fruit, groenten, zuivelproducten en zoetstoffen. Enkele voorbeelden van voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAP’s zijn:
- Fruitsoorten zoals appels, peren, perziken, druiven, mango’s en dadels.
- Groenten zoals artisjokken, asperges, prei, ui, knoflook, champignons en bieten.
- Soja- en lupineproducten, zoals tofu en tempeh.
- Zuivelproducten zoals melk, yoghurt en kaas.
- Granen zoals tarwe, rogge, gerst en haver.
Low FODMAP dieet in 2 fases
Het FODMAP dieet is opgebouwd uit twee fases. In de eerste fase, de eliminatiefase, worden voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAP’s vermeden gedurende minimaal een paar weken. Dit helpt bij het identificeren van welke voedingsmiddelen de symptomen van PDS veroorzaken.
In de tweede fase, de herintroductiefase, worden FODMAP’s geleidelijk weer toegevoegd aan het dieet om te zien welke soorten en hoeveelheden FODMAP’s de persoon in kwestie kan verdragen. Het Low FODMAP dieet is erop gericht om te helpen ontdekken welke voedingsmiddelen zorgen voor maag- en darmklachten. En om ervoor te zorgen dat je een gezond eetpatroon kunt samenstellen waarin je weinig tot geen last meer hebt van Prikkelbare Darm Syndroom klachten.
Het herintroduceren van bepaalde producten doe je stap voor stap.
- Op dag 1 eet je een bepaalde hoeveelheid van het product. Ervaar je klachten? Dan stop je met dit voedingsmiddel. Geen last? Dan ga je door naar dag 2.
- Op dag 2 eet je een dubbele hoeveelheid van het product. Ontstaan er nu klachten? Dan stop je. Geen klachten? Dan kun je door naar dag 3.
- Op dag 3 eet je een driedubbele portie van het product. Symptomen? Dan stop je. Geen last, dan kan je dit product blijven eten. Wacht vervolgens wel 3 dagen voordat je een ander product gaat testen.
Wat is het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS)?
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), ook wel bekend als IBS (Irritable Bowel Syndrome) is een darmstoornis die gekenmerkt wordt door chronische darmklachten. Deze darmklachten kunnen variëren van buikpijn, opgeblazen gevoel, diarree, verstopping, winderigheid tot een onregelmatige ontlasting. Helaas heeft PDS geen specifieke oorzaak, waardoor het vaak moeilijk is om te diagnosticeren en te behandelen.
Bij PDS komen de FODMAP koolhydraten (deels) onverteerd in de dikke darm. Vervolgens worden deze koolhydraten omgezet door de darmbacteriën. Bij dit proces ontstaan gassen en stoffen die de darm irriteren. Bij overgevoelige darmen kan dit leiden tot verschillende maagklachten.
PDS symptomen
Symptomen van PDS kunnen variëren van persoon tot persoon en kunnen ook afwisselen in ernst. Sommige mensen kunnen slechts af en toe last hebben van symptomen, terwijl anderen dagelijks last hebben. De symptomen kunnen ook worden verergerd door stress, hormonale veranderingen en het eten van bepaalde voedingsmiddelen.
- Buikpijn
- Opgeblazen gevoel
- Diarree
- Verstopping
- Winderigheid
- Onregelmatige stoelgang
Prikkelbare Darm Syndroom behandeling
Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar voor PDS, afhankelijk van de ernst van de symptomen en de specifieke klachten van de persoon. Hieronder vind je een aantal van de meest voorkomende behandelingsopties:
Voedingsaanpassingen: bepaalde voedingsmiddelen kunnen PDS symptomen verergeren. Dit kan variëren van persoon tot persoon, maar vaak worden FODMAPs aangewezen als een mogelijke boosdoener. Door bepaalde voedingsmiddelen te vermijden, kan je de symptomen verminderen. Hierbij wordt het Low FODMAP dieet vaak toegepast, zoals hierboven beschreven.
Medicatie: er zijn verschillende medicijnen beschikbaar die kunnen helpen bij het verminderen van PDS symptomen. Dit kan variëren van ontstekingsremmers tot laxeermiddelen.
Stressmanagement: stress kan een belangrijke rol spelen bij het verergeren van PDS symptomen. Door stress te verminderen, kan dit ook de symptomen van een prikkelbare darm verminderen.
Lichaamsbeweging: regelmatige lichaamsbeweging kan helpen bij het verminderen van PDS symptomen. Sporten bevordert namelijk de darmwerking en draagt bij aan een verbetering van de algehele gezondheid.
Testen of je PDS hebt?
Er zijn ook diverse prikkelbare darm syndroom testen beschikbaar, maar helaas zijn deze vaak niet betrouwbaar. Het is daarom raadzaam om een arts te raadplegen bij vermoeden van PDS. De diagnose Prikkelbare Darm Syndroom wordt meestal gesteld nadat andere maag- en darmaandoeningen zijn uitgesloten.
Je kunt online een PDS test doen op de website van de Maag Lever Darm Stichting. De test bestaat uit 2 delen. Het eerste deel bestaat uit 7 vragen. Deze vragen gaan over buikpijn en poepproblemen. Aan de hand van je antwoorden op deze vragen ontdek je of je mogelijk PDS hebt of niet.
Het tweede gedeelte krijg je alleen te zien als je mogelijk PDS hebt. Deze vragen vul je in om de ernst van je PDS-klachten te bepalen. Aan het einde van de test krijg je een mail met je antwoorden. Deze kun je meenemen naar je huisarts om jouw klachten verder te bespreken.
FODMAP beperkt dieet bij PDS
Het Low FODMAP dieet is geschikt voor mensen met een functionele darmstoornis, zoals PDS. Het is echter belangrijk om te vermelden dat het FODMAP dieet niet geschikt is voor iedereen en dat het verstandig is om eerst een arts of diëtist te raadplegen voordat men begint met dit dieet.
Onthoud dat het FODMAP dieet geen methode is die is gericht op afvallen of droogtrainen. Het wordt gebruikt om te zoeken naar verlichting van PDS klachten door de triggers te identificeren. Omdat FODMAP’s veel voorkomen in onze dagelijkse voeding, is het een lastig dieet. Ik raad dan ook aan om het FODMAP dieet te volgen onder begeleiding van een gespecialiseerde diëtist.
Mijn ervaring met PDS
Zelf heb ik helaas al jaren last van het Prikkelbare Darm Syndroom. De PDS symptomen zijn begonnen nadat ik, op ongezonde manier, veel ben afgevallen. Ik merkte dat mijn lichaam steeds slechter reageerde op bepaald eten. Die periode had ik enorm veel buikpijn, constant diarree en voel ik me futloos en vermoeid. Na verschillende onderzoeken in het ziekenhuis, waar geen ‘echte’ ziekte uit naar voren kwam, is PDS gediagnosticeerd.
Door bewust met mijn voeding om te gaan ben ik erachter gekomen welke voedingsmiddelen voor mij het slechtst zijn. Zo kan ik niet goed tegen melkproducten (lactose) en mosterd, ui, koolhydraatrijke maaltijden en verschillende soorten fruit. Hier houd ik dus rekening mee in mijn dagelijkse eetpatroon. Hierdoor zijn de Prikkelbare Darm Syndroom klachten de laatste jaren fors verminderd. Ter ondersteuning gebruik ik supplementen, zoals FODMAP DPE en probiotica. Deze helpen om mijn darmwerking optimaal (of in ieder geval zo goed mogelijk) te houden.
FODMAP DPE van Arthur Andrew
De afgelopen maanden heb ik FODMAP DPE van Arthur Andrew Medical gebruikt. FODMAP DPE (Digestive Probiotics and Enzymes) is een mix van gespecialiseerde enzymen en sporenvormende probiotica die je lichaam kunnen helpen om sterk fermenteerbare voedingsmiddelen – die algemeen bekend zijn als FODMAP’s – goed te verteren.
FODMAP DPE is bedoeld om je te helpen de vervelende lichamelijke reacties te beperken die gepaard gaan met het gebruiken van FODMAP-bevattende voedingsmiddelen voor mensen met gevoelige darmen (PDS). Er zitten dus verschillende enzymen in Arthur Andrew FODMAP DPE, die je darmen helpen om de FODMAP koolhydraten beter te verteren.
- Alfagalactosidase = ondersteunt het afbreken van oligosachariden en beperkt daarbij de gasvorming.
- Amylase = ondersteunt het afbreken van monosachariden door zetmeel gedeeltelijk af te breken tot maltose.
- Glucoamylase = ondersteunt het afbreken van monosachariden door veel suikers af te breken voordat ze de maag verlaten.
- Lactase = ondersteunt het afbreken van disachariden door lactose om te zetten naar glucose en galactose.
- Cellulase = dit enzym verteert plantaardige vezels. Mensen produceren van nature geen cellulase.
- Xylanase = ondersteunt het afbreken van diverse kunstmatige zoetstoffen en conserveermiddelen.
- Hemicellulase = ondersteunt net als cellulase de vertering van plantaardige koolhydraten.
- Pectinase = ondersteunt het afbreken van het fermenteerbare pectine.
- Diastase = ondersteunt het afbreken van mono- en dissachariden door zetmeel af te breken tot kleine suikermoleculen.
- Maltase = ondersteunt het afbreken van dissachariden en helpt het lichaam om suiker als energie te gebruiken.
Verder bevat FODMAP DPE nog invertase, bètaglucanase en een FODMAP Probiotische Mix. Dit supplement heeft mij geholpen om meer FODMAP-rijke maaltijden te kunnen eten. Voor de maaltijd neem je 2 capsules in met een glas water. Tijdens en na het eten merkte ik dat mijn maag en darmen beter reageerden op het eten. Hierdoor kan ik makkelijker uiteten, zonder daarna veel last te krijgen van buikpijn, diarree en een opgeblazen gevoel.
FODMAP DPE (Digestive Probiotics and Enzymes) is een mix van gespecialiseerde enzymen en sporenvormende probiotica die je lichaam kunnen helpen om sterk fermenteerbare voedingsmiddelen - die algemeen bekend zijn als FODMAP's - goed te verteren.
- Leefstijlcoach vergoeding in zorgverzekering - 21 november 2024
- High Cable Bicep Curl uitvoering & uitleg - 13 november 2024
- Rood Licht Therapie: wat doet het voor je gezondheid? - 9 november 2024
Veelgestelde vragen over FODMAP dieet
De afkorting FODMAP staat voor Fermentation Oligosaccharides Disaccharides Monosaccharides And Polyols. Dit zijn korte keten koolhydraten die kunnen zorgen voor klachten bij mensen met darmaandoeningen, zoals het Prikkelbare Darm Syndroom.
Het FODMAP dieet is opgebouwd uit twee fases. In de eerste fase, de eliminatiefase, worden voedingsmiddelen die rijk zijn aan FODMAP’s vermeden gedurende minimaal een paar weken. Dit helpt bij het identificeren van welke voedingsmiddelen de symptomen van PDS veroorzaken.
In de tweede fase, de herintroductiefase, worden FODMAP’s geleidelijk weer toegevoegd aan het dieet om te zien welke soorten en hoeveelheden FODMAP’s de persoon in kwestie kan verdragen. Het Low FODMAP dieet is erop gericht om te helpen ontdekken welke voedingsmiddelen zorgen voor maag- en darmklachten.
Tijdens het FODMAP dieet vermijd je producten die rijk zijn aan FODMAP’s. Dit zijn onder andere fruitsoorten zoals appels, peren, perziken, druiven, mango’s en dadels. Groenten zoals artisjokken, asperges, prei, ui, knoflook, champignons en bieten. Soja- en lupineproducten, zoals tofu en tempeh. Zuivelproducten zoals melk, yoghurt en kaas. En granen zoals tarwe, rogge, gerst en haver.
Tegenwoordig eten steeds meer mensen glutenvrij. Veronderstelt wordt dat gluten slecht voor je zijn en Lees blog
Zuivel is een goede bron van eiwitten. Zo wordt je eiwitshake bijvoorbeeld van wei gemaakt. Lees blog
Je traint hard, ziet elke maand de progressie terug in jouw resultaten en jouw lichaam Lees blog
Veel sporters gebruiken vitamines en mineralen om hun gezondheid te ondersteunen. Met een superfood drankje Lees blog
Hoi,
Helaas lijd ik ook aan het PDS. Ik heb uitvoerig onderzoek laten doen toen ik in Australië woonde middels een ontlastingonderzoek en ademtest. Vaak zijn er namelijk onderliggende problemen in de darmen die voor PDS klachten zorgen. In mijn geval werd er een overgroei aan bacteriën in de dunne darm, 3 pathogene bacteriën in de dikke darm, dysbiose en lekkende darmwand geconstateerd. Dit zijn overigens allemaal dingen die wel te herstellen zijn d.m.v. functional medicine. Hiermee wil ik je dus graag laten weten dat PDS op te lossen is als je het onderliggende probleem aanpakt.
Mijn vraag bij jou op dit moment is: ken jij low fodmap eiwitrepen? Zo ja, waar koop je die?
Hi Margreet,
Goed dat je het zo uitvoerig hebt laten onderzoeken. Hoe gaat het nu met je? Zijn de PDS klachten verminderd? En wat voor aanpassingen heb jij in je eetpatroon gemaakt?
Qua eiwitrepen weet ik zo even geen merken die specifiek Low FODMAP eiwitrepen maken. Ik denk dat je het best kunt kijken naar een plantaardige reep, waarbij dus geen zuivel is gebruikt. Veel eiwitrepen bevatten melkeiwit, maar een vegan eiwitreep op basis van erwten-eiwit-isolaat is dan denk ik een betere keus. De Vegalicious Protein Bar van XXL Nutrition is een reep op basis van erwten eiwit en bevat slechts 0,9 gram suiker per reep.