Bijgewerkt op 6 maart 2024 door Marvin
Tegenwoordig eten steeds meer mensen glutenvrij. Veronderstelt wordt dat gluten slecht voor je zijn en ze allerlei klachten veroorzaken. Maar is deze anti-gluten hype wel terecht? Is het eten van voedingsmiddelen die gluten bevatten echt zo ongezond? Moeten we allemaal overstappen op glutenvrije brownies en koken met kruiden zonder gluten?
Of is dit wat overtrokken en kunnen we prima ons (tarwe) broodje blijven eten zonder bang te zijn voor onze gezondheid? In dit artikel geef ik jullie antwoord op de vraag of gluten slecht voor ons zijn en kijken we naar wat gluten nu precies zijn!
Samenvatting:
Gluten zijn eiwitten in granen, die gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken bij mensen met coeliakie of glutenintolerantie. Voor gezonde sporters zijn gluten echter niet schadelijk en is het dus niet nodig om glutenvrij te eten.
Wat zijn gluten eigenlijk?
Voordat ik bespreek in hoeverre het consumeren van gluten slecht is voor ons lichaam wil ik even kort kijken naar wat gluten nu eigenlijk zijn. In feite zijn gluten een vorm van eiwitten die voorkomen in verschillende soorten graan. Gluten bestaan uit gluteline en prolamine. Deze stoffen kunnen klachten veroorzaken bij mensen met coeliakie (glutenintolerantie).
Over het algemeen komen de gluten die gezondheidsproblemen veroorzaken voor in tarwe, rogge, spelt en gerst. Van nature is haver glutenvrij, maar vaak is haver besmet met gluten van andere graansoorten [1].
Welke producten bevatten gluten?
In de supermarkt kom je veel voedingsmiddelen tegen die gluten bevatten. Denk bijvoorbeeld aan gebak, koekjes, pasta, en beschuit. Maar ook brood en crackers kunnen gluten bevatten. Couscous, bulgur en seitan bevatten ook gluten. Ook producten met de bestanddelen tarwe, rogge, haver en gerst bevatten gluten. Twijfel je? Fabrikanten zijn verplicht om gluten te vermelden op hun etiketten, wanneer hun product sporten van gluten bevat.
Voorbeelden van producten met gluten:
- Brood (vooral broden gemaakt van tarwe)
- Pasta (spaghetti, macaroni en andere pasta’s van tarwemeel)
- Gebak (taart, koekjes, muffins en ander gebak met tarwebloem)
- Pizza (met een bodem van tarwemeel)
- Bier (gebrouwen met gerst)
- Seitan (vleesvervanger gemaakt van tarwe-eiwit)
- Ontbijtgranen (muesli en granola met tarwe, gerst of rogge)
Glutenintolerantie of coeliakie
Wanneer je klachten ondervindt na het eten van glutenrijke producten dan kan het zijn dat je een gluten-intolerantie hebt. Dit wordt ook wel coeliakie genoemd. Voeding dat gluten bevat zorgt voor een beschadiging van het slijmvlies in de dunne darm. Dit zorgt ervoor dat de darm zijn werk niet meer goed kan doen. Een gezonde dunne darm heeft aan de binnenkant darmplooien met daarop darmvlokken. Door de plooien en de vlokken is er een groot oppervlak voor voedselopname.
Coeliakie is een auto-immuunziekte die wordt veroorzaakt door erfelijke aanleg. Helaas is deze aandoening niet te genezen en bestaat er geen medicatie voor. Je zal de rest van je leven een glutenvrij dieet moeten volgen.
“Bij iemand met coeliakie ontstaan door het eten van gluten ontstekingsreacties in het darmslijmvlies. De darmvlokken gaan daardoor kapot. Bij langdurige schade aan het darmslijmvlies worden belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen” [2]
Ook mensen met een overgevoeligheid voor gluten of het prikkelbare darmsyndroom (PDS) kunnen klachten ondervinden door het eten van (veel) gluten. Voor een verbeterde gezondheid kan het noodzakelijk zijn om de rest van het leven glutenvrij te eten. In de afbeelding hieronder kun je goed het verschil zien tussen een gezonde darm en een door coeliakie aangetaste darm.
Glutenvrije voeding
Wanneer je intolerant bent voor gluten (en gluten slecht voor je zijn) kan een kleine hoeveelheid gluten al zorgen voor een hoop klachten. Om de klachten zoveel mogelijk te beperken is het dus belangrijk om glutenvrij te eten. Wel is het belangrijk om er voor te zorgen dat je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt.
Door het vermijden van producten die gluten bevatten is de kans groot op een tekort. Zo bevatten graansoorten een hoop vezels, vitamine B1, foliumzuur en ijzer. Een glutenvrij dieet bestaat vaak uit onbewerkte en natuurlijk producten. Glutenvrije voedingsmiddelen zijn onder andere:
- Alle soorten groenten
- Alle soorten fruit
- Rijst, peulvruchten en aardappelen
- Gierst en Teff (glutenvrije granen)
- Onbewerkte vlees, vis, kip en eieren
- Melk, yoghurt en kwark
- (Hollandse) Kaas
- Olie en roomboter (zoals kokosolie)
Zijn gluten slecht voor iedereen?
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen zijn gluten slecht voor mensen die intolerant / overgevoelig zijn voor deze eiwitten in graan. Reageert jouw lichaam heftig op glutamine en prolamine? Dan is het verstandig om een glutenvrij dieet te volgen. Het consumeren van gluten veroorzaakt dan namelijk beschadigingen in de dunne darm dat voor veel problemen kan zorgen. Maar dit betekent niet dat iedereen gluten moet schrappen uit zijn of haar voedingspatroon.
Wanneer jouw lichaam geen hinder ondervindt van de consumptie van glutenrijke producten, dan is er absoluut geen reden om zo’n glutenvrij dieet te volgen. In essentie zijn gluten namelijk niet ongezond. Pas wanneer je klachten krijgt na het eten van gluten is het verstandig om langs de huisarts te gaan voor een diagnose om vervolgens je voedingsschema aan te passen.
Sla niet door in glutenvrij hype
In mijn ogen is het goed om kritisch te kijken naar wat voor voedingsmiddelen je eet. Wanneer je gluten zoveel mogelijk schrapt uit je eetpatroon is het een logisch gevolg dat je meer natuurlijke en onbewerkte producten kiest. Sla hier echter niet teveel in door, want graanproducten bevatten een hoop belangrijke vitaminen en mineralen die je lichaam nodig heeft.
Door granen compleet te schrappen is de kans groter dat je een tekort ontwikkeld. Bovendien slaan we een beetje door in onze ‘glutenvrij hype’. Enkel mensen die een glutenintolerantie hebben MOETEN gluten schrappen, maar wanneer onze darmen gezond zijn en geen klachten opspelen na het eten van gluten is het dus helemaal niet nodig!
- High Cable Bicep Curl uitvoering & uitleg - 13 november 2024
- Rood Licht Therapie: wat doet het voor je gezondheid? - 9 november 2024
- Crazy Nutrition Mass Gainer review & ervaring 2024 - 29 oktober 2024
Bronnen
- Houtman,E. (2009) Mens en voeding.
- http://www.glutenvrij.nl/glutenintolerant_wat_heb_ik/wat_is_coeliakie
- afbeeldingen: wileynutritionbytes.com, celiac.org
Veel mensen denken dat brood ongezond is en schrappen boterhammen compleet uit hun voedingspatroon. Vooral tijdens het droogtrainen wordt een broodje al snel gezien als Lees blog
Pindakaas, wie is er niet groot mee geworden? Al vele jaren is pindakaas een populair broodbeleg in Nederland. Ga je voor Calvé pindakaas of neem Lees blog
Tegenwoordig proberen steeds meer mensen het eten van brood te vermijden. Brood schijnt namelijk ongezond te zijn. Dit heeft een aantal redenen, welke niet allemaal Lees blog
Everyone loves brownies! Toch? Die heerlijke zoete smaak en lekkere bite vol met chocolade. Veel mensen (oké, voornamelijk vrouwen) kunnen ’s nachts wakker gemaakt worden Lees blog
