Bijgewerkt op 24 juli 2024 door Marvin
Sport speelt een belangrijke rol in het leven van veel mensen. Dit komt niet alleen door de gezondheidsbevorderende aspecten van sport, maar ook door het plezier wat mensen uit het beoefenen van sporten halen. Mijn visie is dat iedereen de kans moet krijgen om actief aan sport te doen, ieder natuurlijk op zijn of haar eigen niveau. Helaas komt het vaak voor dat mensen niet vrijuit hun favoriete sporten kunnen uitoefenen. Dit kan een aantal oorzaken hebben, zoals chronische blessures, gebrek aan geld of bijvoorbeeld een chronische ziekte of aandoening.
In dit artikel wil ik een blik werpen op de mogelijkheden om te sporten met diabetes. Veel mensen met diabetes ondervinden problemen tijdens het sporten en geven sport- en bewegen in het geheel op. Toch is het mogelijk om actief te blijven wanneer je lijdt aan suikerziekte. Wil je weten hoe? In dit artikel zal ik aangeven waarop je moet letten als je fanatiek wilt blijven sporten terwijl je last hebt van diabetes.
Wat is diabetes?
Voordat we verder ingaan op het fenomeen sporten met diabetes lijkt het mij handig om, voor de leken onder ons, deze aandoening nog even kort uit te leggen. Diabetes, oftewel suikerziekte, is een chronische aandoening. Het lichaam is niet meer instaat om de bloedsuikerspiegel op de juiste manier te reguleren. Ook hebben patiënten vaak een te hoge bloeddruk en afwijkende vetstofwisseling. We onderscheiden twee typen diabetes, namelijk diabetes type 1 en diabetes type 2. Op dit moment zijn er in Nederland bijna 1 miljoen mensen die lijden aan suikerziekte.
Diabetes type 1
Bij diabetes type 1 stopt je lichaam met het aanmaken van insuline. Als gevolg hierdoor moeten mensen insuline spuiten of een pompje dragen. Diabetes type 1 is nog niet te genezen. Deze vorm van diabetes is een auto-immuunziekte. Dit houdt in dat je lichaam zich vergist. Normaliter ruimt het afweersysteem alleen ziektes op, maar in dit geval valt het ook de cellen in ons lichaam aan die insuline produceren.
Oorzaken diabetes type 1
De exacte wijze waarop diabetes type ontstaat is nog niet duidelijk. Het begint met aanleg voor deze vorm van suikerziekte. Vervolgens ontstaat er een storing in het afweersysteem, waardoor het de cellen aanvalt die insuline produceren. Mogelijke triggers voor het opspelen van diabetes type 1 zijn:
- Gluten (de eiwitten in graan)
- Koemelk (flesvoeding voor baby’s)
- Virus (zoals buikgriep of verkoudheid)
Symptomen diabetes type 1
Kinderen en volwassenen die aan diabetes type 1 lijden ervaren mogelijk de volgende symptomen:
- Veel dorst en plassen
- Onbewust afvallen
- Algeheel gevoel van malaise
- Verhoogde of juist verminderde eetlust
- Wazig zien
- Misselijk zijn of overgeven
Diabetes type 2
Diabetes type 2 staat ook wel bekend als ouderdomssuiker. Echter, jonge mensen kunnen deze vorm van suikerziekte ook krijgen. In dit geval reageert het lichaam niet meer goed op insuline, een hormoon dat de bloedsuikerspiegel reguleert. Bij type 1 maakt het lichaam helemaal geen insuline meer aan.
Oorzaken diabetes type 2
Er zijn verschillende oorzaken die de kans op diabetes type 2 vergroten, namelijk;
- Te weinig lichaamsbeweging
- Morbide obesitas
- Roken
- Ouder worden
- Ongezond voedingspatroon
- Erfelijkheid
Symptomen diabetes type 2
De verschijnselen bij deze vorm van suikerziekte zijn heel vaag, hierdoor weten veel mensen niet eens dat ze daadwerkelijk suikerziekte hebben. Diabetes type 2 is vaak te herkennen aan deze klachten;
- Vaak dorst hebben en veel plassen
- Vaak terugkerende infecties
- Vermoeidheid
- Rode en branderige ogen, dubbel zien, wazig zien
- Kortademigheid
- Slechte wondgenezing
- Pijn in de benen bij beweging
Hypo of Hyper
Wanneer je een te hoge of juist te lage bloeddruk hebt noemen we dat een hypo of een hyper. Door al het eten en drinken dat je binnenkrijgt en de dagelijkse beweging verandert de bloedsuikerspiegel in ons bloed. Dit gebeurt bij iedereen, maar bij mensen met suikerziekte kan dit verstrekkende gevolgen hebben. Wanneer je bloedsuikerspiegel te laag wordt noemen we dit een hypoglykemie. Wanneer dit voorkomt ga je zweten, trillen, ervaar je duizeligheid, hoofdpijn, vermoeidheid en een hongergevoel.
Daartegenover staat de hyperglykemie, oftewel een te hoge bloedsuikerspiegel, waarbij je veel moet plassen, veel dorst hebt, je vermoeid voelt en misselijk bent of moet overgeven. Wil je meer weten over hypo’s en hyper’s? Bekijk dan eens de site van het Diabetesfonds.
Sporten met diabetes
Nu je wat achtergrondinformatie hebt gelezen over suikerziekte kunnen we dieper ingaan op sporten met diabetes. Is het mogelijk om te blijven sporten als je diabetes hebt? Zo ja, waar moet je dan allemaal op letten voor, tijdens en na het sporten?
Allereerst is het belangrijk om te begrijpen dat het juist goed is om te sporten met diabetes. Regelmatig bewegen is goed voor je gewicht en helpt tegen stress. Stress heeft een negatief effect op de bloedsuikerspiegel. Sporten zorgt ervoor dat je fitter bent. Mensen met diabetes die insuline spuiten moeten echter wel voorzichtig zijn bij erg zware activiteiten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan marathon lopen en wielrennen.
Bij dit soort sporten kan je bloedsuikerwaarde extreem snel stijgen of dalen, en dit kan gevaarlijk zijn. Er zijn echter topsporters (waaronder ook wielrenners) die bewijzen dat je prima op hoog niveau kunt sporten met diabetes. Wil jij ook fanatiek gaan sporten, maar ben jij bang dat je diabetes je hierbij gaat belemmeren? Overleg dan goed met een sportarts!
Positieve effecten sport op diabetes
Een aantal positieve effecten van sporten op de gezondheid van mensen met diabetes:
1. Sporten verlaagt de bloedsuikerspiegel
Als je lichaam niet goed meer reageert op de insuline die wordt aangemaakt door je alvleesklier of als er geen insuline wordt geproduceerd, kan dit leiden tot een verhoogde bloedsuikerspiegel. Het is belangrijk dat de waarde van de bloedsuikerspiegel ligt tussen de 4 en 8 mmol/l. Door het sporten wordt de te hoge bloedsuikerspiegel verlaagd, wat lichamelijke gevolgen als flauwvallen en zelfs in coma raken kan voorkomen.
2. Sport zorgt voor een betere stimulatie van de bloedsomloop
Door sporten wordt de bloedsomloop gestimuleerd, hierdoor wordt de kans op het krijgen van hartziekten verlaagd. Het stimuleren van de bloedsomloop zorgt ervoor dat je beter op gewicht blijft. Vooral voor mensen met diabetes type 2 is het van belang dat ze op een gezond gewicht komen en blijven.
3. Het zorgt voor een betere werking van de insuline
Je lichaam wordt gevoeliger voor insuline, dit zorgt ervoor dat het aanwezige insuline beter werkt tijdens en na het sporten. Het voordeel hiervan is dat je minder behoefte hebt aan insuline en minder medicijnen (die bloedglucose verlagen) hoeft te gebruiken.
Aandachtspunten sport en diabetes
Zo zie je maar dat sporten met diabetes positieve effecten kan hebben en het omgaan met suikerziekte kan vergemakkelijken. Wanneer jij wilt gaan sporten met diabetes zijn er wel enkele punten waar je op moet letten:
1. Koolhydraatinname perfect in de gaten houden
Het is van belang dat mensen met diabetes extra koolhydraten innemen voor ze gaan sporten. Hierbij is het van belang dat ze letten op de duur en intensiteit van de sport die ze gaan beoefenen om goed af te stemmen hoeveel koolhydraten ze moeten innemen.
Ten tweede is het van belang omdat ze door het innemen van koolhydraten zorgen voor voldoende brandstof om de fysieke activiteit uit te kunnen voeren. De hoeveelheid koolhydraten die je in moet nemen hangt af van de glucosewaarde die je voor het sporten moet meten.
2. Continu monitoren bloedglucosewaarde
Wanneer je gaat sporten met diabetes moet je de bloedglucosewaarde in de gaten houden. Bij een te lage waarde is het van belang om eerst voldoende koolhydraten tot je te nemen. Is de waarde te hoog, moet je je af gaan vragen of sporten op dat moment wel verstandig is. In deze situatie heeft je lichaam waarschijnlijk te weinig insuline, waardoor bij sporten de bloedglucosespiegel kan gaan stijgen. Als er wel voldoende insuline aanwezig is, zal de bloedglucose juist dalen.
Als een diabetespatiënt gaat sporten of bewegen, gaan de spieren harder werken. Op dat moment heeft je lichaam extra brandstof nodig in de vorm van glucose (suiker). De spier haalt dit uit het bloed, dit zorgt voor een daling van het glucosegehalte in het bloed. Het is voor een diabetespatiënt wel belangrijk dat je zorgt dat deze waarden niet teveel schommelen, dat is namelijk niet goed voor het lichaam.
Tot slot heeft een diabetespatiënt een verhoogde insulinegevoeligheid na het sporten. Dit kan 24 tot 48 uur aanhouden. Het is belangrijk dat je hier de insuline goed op afstemt.
Sporten met suikerziekte kan!
Uiteindelijk kunnen we concluderen dat er wel het één en ander komt kijken bij sporten met diabetes. Het is belangrijk om goed op bovenstaande punten te letten wanneer jij wilt gaat sporten. Gelukkig wegen deze aandachtspuntjes niet op tegen de waarde van sport voor je lichaam en geest. Wees dus niet bang om te sporten wanneer je suikerziekte hebt!
Luister goed naar je lichaam en overleg met een arts om je goed voor te bereiden op de situaties die zich kunnen voordoen tijdens het sporten. Je zult zien dat, wanneer jij voldoende aandacht besteedt aan de voorbereiding, het beoefenen van sporten met diabetes prima te doen is en je veel plezier (en gezondheid) zult opleveren.
Ben jij geïnteresseerd in de ervaringen van (top)sporters die aan suikerziekte lijden? Bekijk dan eens de site van oud top volleyballer Bas van de Goor en zijn Bas van de Goor Foundation!
- Omega 3: wat is het en waarom is omega 3 belangrijk voor je gezondheid - 3 oktober 2024
- 40 punten dieet: wat is het en hoe werkt dit dieet? - 1 oktober 2024
- Moonstruck 2 Review 2024 – Zoomad Labs - 25 september 2024
Heb jij diabetes? Wat zijn jouw ervaringen met sporten?