Bijgewerkt op 10 januari 2024 door Marvin
Kort geleden moest ik als opdracht voor mijn opleiding (HBO Sportmanagement) een betoog schrijven. Dit betoog moest mijn visie weergeven op een sport-maatschappelijk vraagstuk. Zelf ben ik erg geïnteresseerd in alles met betrekking tot krachttraining en voeding. Ik heb er dan ook voor gekozen om een betoog te schrijven over een onderwerp binnen krachttraining.
Al snel kwam ik bij het volgende onderwerp: krachttraining voor kinderen. Het is een onderwerp wat voor mij van te voren onduidelijk was en ik denk dat dit ook geldt voor menig ander. Ik heb mij verdiept in de wetenschappelijke studies omtrent krachttraining voor kinderen en op basis daarvan mijn visie beschreven. Benieuwd? Lees dan snel verder!
- Krachttraining voor kinderen?
- Voordelen van krachttraining bij kinderen
- Fysieke ontwikkeling door fitness
- Belangrijke effecten van krachttraining
- Verstoort krachttraining de groei van kinderen?
- Krachttraining kinderen & jongeren: blessures?
- Krachttraining is veilig voor kinderen
- Kies voor de juiste begeleiding!
Krachttraining voor kinderen?
“Zoals iedereen kijk jij soms vast even op jouw Facebook feed en zie je allerlei leuke filmpjes voorbij komen. Tot je opeens een jongetje van 8 jaar ziet opdrukken en optrekken, je bent erg benieuwd en klikt op het filmpje. Het blijken twee Oost-Europese jongetjes te zijn van 6 en 8 jaar. Ze doen oefeningen die voor een gemiddeld volwassen persoon al zeer moeilijk uit te voeren zijn. Benieuwd naar de reacties van anderen kijk je hoe zij op de video reageren.
Blijkbaar zijn de mensen die reageren niet zo positief over het filmpje. Reacties als ‘hij is nu sterk maar zal later niet groeien’ en ‘ik weet niet zo goed wat ik hiervan moet vinden’ komen voorbij. Door al de negatieve reacties begin je zelf ook te twijfelen over hoe verantwoord die oefeningen eigenlijk zijn voor de kinderen. Je vormt bijna automatisch een mening op basis van andermans reacties. Zo wordt er, net als over tal van andere onderwerpen, een negatief beeld gevormd over krachttraining voor kinderen. Maar in hoeverre is dit negatieve beeld terecht?”
Het is teleurstellend dat meningen worden gevormd zonder dat een persoon daadwerkelijk kennis heeft van een bepaald onderwerp. Zo gaat het ook met het filmpje dat in de introductie werd genoemd. Dit negatieve beeld kan er voor zorgen dat ouderen hun kinderen geen krachttraining durven laten doen. Maar is het negatieve beeld van krachttraining voor kinderen wel terecht? Is gewichtstraining wel zo slecht voor de ontwikkeling van kinderen? Deze vragen heb ik mijzelf ook gesteld en ik kwam tot de volgende stelling:
Elk kind zou aan krachttraining moeten doen.
Alvorens er wordt gekeken naar de voor- en nadelen van krachttraining voor kinderen, wordt de definitie van krachttraining gegeven. Volgens het woordenboek van Van Dale is krachttraining als volgt: ‘training met gewichten ter vergroting van fysieke kracht’. Krachttraining wordt vrijwel altijd gedaan in een sportschool.
Voordelen van krachttraining bij kinderen
Allereerst heeft krachttraining een positief effect op de vetmassa van het kind. Uit een onderzoek in 1997 onder kinderen bleek dat door krachttraining het vetpercentage naar beneden ging (Lillegard et al, 1997). Tijdens het onderzoek werden er 52 jongeren onderzocht die aan krachttraining deden en 39 jongeren die geen training deden golden als controlegroep. De daling in het vetpercentage kwam voornamelijk door krachttraining aangezien de enige cardio die de proefpersonen deden in de vorm van warming-up en cooling-down van 5 minuten voor kwam.
Het verlagen van het aantal vetcellen op de jongere leeftijd blijkt erg belangrijk te zijn. Op latere leeftijd is het aantal vet cellen namelijk bijzonder lastig te verminderen, alleen het volume kan dan nog veranderd worden (Bruijnen, 2004). Als een kind op jonge leeftijd overgewicht heeft, zal hij of zij hier later altijd gevoelig voor blijven.
Het feit dat krachttraining voor kinderen helpt bij het reduceren van de vetmassa kan een positief effect hebben voor de Nederlandse samenleving. Uit cijfers van het CBS in 2012 blijkt namelijk dat er steeds meer overgewicht voorkomt in Nederland. In 2011 had ongeveer 41% van de volwassenen overgewicht en ongeveer 11% van de kinderen en jongeren had overgewicht (CBS, 2012).
Fysieke ontwikkeling door fitness
Krachttraining heeft ook een positief effect op de fysieke ontwikkeling van een kind. Zo blijkt krachttraining te helpen om de botdichtheid te vergroten (Feigenbaum et al, 1996). Dit gebeurt door herhaalde verhoogde belastingdruk op het skelet. Het voordeel van deze drukbelasting is de stimulatie van een goede ontwikkeling en gezonde groei in het skelet. Het blijkt dat deze ontwikkeling beter te realiseren is op jongere leeftijd.
De verhoogde botdichtheid heeft ook een positief effect op het verlagen van het risico op osteoporose (botontkalking) en artrose (gewrichtsslijtage) (Bruijnen, 2004). Als een kind daarbij ook voldoende calcium binnen krijgt, wordt dat effect positief vergroot. Naast het vergroten van de botdichtheid versterkt krachttraining ook de banden, pezen en spieren van het kind (Antonio et al, 2004).
Belangrijke effecten van krachttraining
Naast de het verlagen van het vetpercentage en de stimulatie van fysieke ontwikkeling zijn er nog een aantal positieve effecten van krachttraining (Wolters, 2004). Hier hebben kinderen voordeel van maar deze gelden ook voor andere leeftijdsgroepen. Een aantal van de effecten van krachttraining opgesomd:
- Vergroten spierkracht
- Vergroten spiermassa
- Verbeteren (spier-)uithoudingsvermogen
- Sneller herstel na een spierblessure
- Preventie/vermindering rugklachten door versterking van de romp
- Mogelijkheid tot sport specifieke krachttraining
- Verbetering coördinatie tussen spieren en zenuwstelsel
Voornamelijk de preventie voor rugklachten is erg belangrijk op jonge leeftijd. Hoe eerder men begint met de preventie tegen rugklachten hoe kleiner de kans is dat men daar later last van heeft. Het blijkt namelijk dat 60-90% van de Nederlanders ooit te maken krijgt met (lage)rugpijn (topfit fysiotherapie, 2012). Van deze personen keert 75% nogmaals terug bij de huisarts met dezelfde klachten. Ook is de verbetering van de coördinatie tussen spieren en zenuwstelsel een positief effect waar een kind de rest van zijn leven voordeel van heeft.
Verstoort krachttraining de groei van kinderen?
Er zijn mensen die beweren dat krachttraining de groei van kinderen beperkt. Zo waren er ook reacties op het Facebook filmpje: ‘Hij is nu sterk maar zal later niet groeien’. Kinderen hebben, in tegenstelling tot volwassen, tussen de botten nog groeischijven zitten. Deze groeischijven bepalen de volwassen lengte en vorm die een kind later zal bereiken.
Als het kind volledig volgroeid is, verkalken deze groeischijven en vormen ze volledige botten (NIAMS, 2014). Beschadiging van de groeischijven op jonge leeftijd kan de groei van een kind beperken. Een dergelijk beschadiging treedt vaak op bij een blessure (Zhou, et al, 2004). Er wordt aangenomen dat krachttraining kan leiden tot deze blessures waardoor de groei van het kind verstoord wordt.
Uit onderzoek blijkt echter dat krachttraining niet leidt tot grote belasting van de groeiplaten. De gevallen van blessures bij krachttraining onder kinderen aan de groeischijven worden eerder veroorzaakt door het foutieve gebruik van materiaal, trainen met te veel gewicht, een slechte techniek of te weinig begeleiding (Dahab & McCambridge, 2009).
Ook blijkt dat sporten zoals turnen, basketbal en voetbal enkele grotere risicosporten zijn voor de beschadiging van de groeischijven. Bij deze sporten komen de groeischijven namelijk vaker onder grote druk te staan (Cahil, 1998).
Krachttraining kinderen & jongeren: blessures?
Ook de kans op andere blessures tijdens de krachttraining is voor mensen een verontrustend aspect (InfoNu.nl, 2014). Er zijn bepaalde oefeningen, zoals de Squat of de Deadlift, die erg veel techniek en een juist houding vereisen. Bij het verkeerd uitvoeren van zulke oefeningen, kunnen er ernstige klachten ontstaan (zoals bijvoorbeeld een hernia).
Het is een feit dat het fout uitvoeren van een fitness oefening kan leiden tot blessures. Echter is het ook een feit dat de kans op blessures bij elke sport aanwezig is. Het is zelfs zo dat de kans op blessures bij andere bekende sporten groter is. Uit een onderzoek van VeiligheidNL in 2020 blijkt dat fitness veruit de meeste beoefenaars kent, namelijk 3.4 miljoen.
Zwemmen staat op 2 met 2.9 miljoen, hardlopen 2.1 miljoen, veldvoetbal 1.4 miljoen, en tennis 930.000 beoefenaars. Van het totaal aantal beoefenaars raakte er 14,1% geblesseerd. Bij hardlopen was dat 30%, veldvoetbal 60% en bij tennis was dit 17,2%. Uit deze cijfers blijkt dat fitness, ondanks dat het de populairste sport is, het minste aantal blessures voortbrengt (VeiligheidNL, 2020).
Om de verkeerde uitvoering van oefeningen te voorkomen, is het van belang dat de krachttraining onder juiste begeleiding wordt uitgevoerd. Met professionele begeleiding wordt de kans op verkeerde uitvoering, en daarmee blessures, verkleind.
Krachttraining is veilig voor kinderen
Naar aanleiding van het bovenstaande artikel kunnen er een aantal conclusies getrokken worden. Krachttraining heeft een positief effect op het vetpercentage van een kind. Het verlaagt het vetpercentage wanneer deze te hoog is en zorgt er daarnaast voor dat het kind niet te veel vetcellen opbouwt. Deze zijn later namelijk erg lastig te verminderen.
Daarnaast vergroot krachttraining de botdichtheid van het kind, wat een positief effect heeft op het verlagen van het risico op botontkalking en gewrichtsslijtage. Als laatste zijn er de positieve effecten van krachttraining zoals het vergroten van de spierkracht, – massa en uithoudingsvermogen, preventie van rugklachten en de verbetering van coördinatie tussen spieren en zenuwstelsel.
Het argument dat krachttraining de groei beperkt door beschadiging van de groeischijven kan onderuit gehaald worden aangezien krachttraining vaak niet de oorzaak is van de beschadiging. De beschadigingen bij krachttraining komen veelal door het verkeerd uitvoeren van oefeningen. Een verkeerde techniek leidt tot blessures, ongeacht of je nu een kind of een volwassen sporter bent. De kans dat de groeischijven beschadigen bij sporten als voetbal en basketbal is zelfs groter.
Ook het argument dat krachttraining leidt tot algemene blessures en zelfs een hernia wordt ontkracht. Fitness blijkt uit onderzoek één van de populairste sporten met relatief gezien de minste blessures. Sporten als hardlopen, veldvoetbal en tennis blijken blessure-gevoeliger te zijn dan krachtsport. In dit optiek is krachttraining voor kinderen en jongeren veilig en zal het niet leiden tot blessures.
Kies voor de juiste begeleiding!
Wel is het ten alle tijden van belang dat de krachttraining die door kinderen gedaan wordt, onder de juiste begeleiding staat. De kans op (ernstige) blessures wordt daarmee verkleind. Krachttraining voor kinderen blijkt dus eigenlijk alleen maar gezond te zijn. Er zijn voornamelijk veel positieve effecten te zien op het fysieke gebied.
- Vegetarische noedelsoep met tofu - 25 april 2017
- Aspartaam kankerverwekker of onschuldige smaakmaker? - 11 april 2017
- Alcohol en onze gezondheid - 14 maart 2017
Bronnen
- Antonio, J., Stout, J.R. (2004). Fit kids for life, a parant’s guide to optimal nutrition & training for young athletes. Basis Health
- Bruijnen, T.B.M. (2004). Gewichtheffen, een krachtsport en basis voor fitness en krachttraining. Sportquest.
- Cahil, B.R. (1998). Proceedings of the Conference on Strength Training and the Prepubescent Chicago. American Orthopaedic Society for Sports Medicine.
- CBS. (2012). Steeds meer overgewicht. Geraadpleegd op 07-12 van: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2012/27/steeds-meer-overgewicht
- Dahab, K.S., McCambridge, T.M. (2009). Strengt training in children and adolescents: raising the bar for young athletes? Sports Health
- Feigenbaum, A., Kraemer, W.J., Cahill, B., Roberst, S. (1996). Youth resistance training: position Statement paper and literature review. Strengt and conditioning journal
- InfoNu.nl. (2014). Sportschool op jonge leeftijd, verstandig? InfoNu.nl, Mens en Gezondheid. Geraadpleegd op 07-12 van: http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/lifestyle/145579- sportschool-op-jonge-leeftijd-verstandig.html
- NIAMS. (2014). Questions and Answers about Growth Plate Injuries. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Deseases. Geraadpleegd op 07-12 van: https://www.niams.nih.gov/health_info/growth_plate_injuries/
- Topfit Fysiotherapie. (2012). Geraadpleegd op 15-12 van: http://www.topfit-fysiotherapie.nl/feiten-en-cijfers-over-lage- rugpijn/#sthash.sD1HDmTw.dpbs
- Van Dale. (2016). Betekenis krachttraining. Geraadpleegd op 14-12
- VeiligheidNL. (2015). Sportblessures. Blessurecijfers
- Wolters, R. (2004). Krachttraining voor iedereen. Forte uitgevers
- Zhou, F.H., Foster, B.K., Sander, G., Xian, C.J. (2004). Expression of proinflammatory cytokines and growth factors at injured growth plate cartilage in young rats. Bone
Train jij (bijna) dagelijks en belast je jouw lichaam zwaar? Dan is de kans groot dat je op een gegeven moment merkt dat je niet Lees blog
In Nederland kennen we een aantal normen die aangeven of iemand voldoende actief is op lichamelijk niveau. Hiermee wordt (mede) bepaald of iemand fysiek gezond Lees blog
Vaak wordt gedacht dat zware krachttraining slecht is voor onze gewrichten. De gewrichten zouden de belasting niet kunnen opvangen, met slijtage en blessures tot gevolg. Lees blog
