Laatste update op 4 december 2020
Hoewel het voor sommigen nog steeds een taboe is, wil ik eetstoornissen graag meer bespreekbaar maken. Ook in Nederland lijden veel mensen aan een eetverslaving. We spreken van een eetverslaving, eetstoornis of eetprobleem wanneer je een ongezonde relatie met voeding hebt. Er zijn diverse aandoeningen waarbij iemand obsessief met zijn of haar eetpatroon omgaat, vaak veroorzaakt door een negatief zelfbeeld en onzekerheid. Zo zijn anorexia en boulimia waarschijnlijk bij iedereen wel bekend. Maar hoe herken je eetverslavingen nu precies? En belangrijker; wat kunnen wij doen om te helpen? In deze blog op Voeding-en-fitness.nl zal ik dieper ingaan op de verschillende eetstoornissen en zal ik ook mijn eigen verhaal met jullie delen!
Wat is een eetverslaving?
Ondanks dat een eetverslaving een onbalans is in de relatie met eten, heeft het toch veel gelijkenissen met andere verslavingen. Denk bijvoorbeeld aan een drugsverslaving of alcoholverslaving. In al deze stoornissen bestaat er een dwangmatige neiging tot het gebruik van bepaalde middelen en ontstaat obsessief gedrag. Bij een eetprobleem uit dit zich vaak in het dwangmatig eten van junkfood of ander voedsel.
Dit wordt vaak veroorzaakt door langdurige emotionele stress, pijn of onzekerheid. Zo kunnen veel mensen zich vast wel herkennen in de term ‘emotionele eter’. Wanneer je even niet lekker in je vel zit kan lekker eten je een soort van troost bieden. Helaas slaat dit bij mensen met een eetstoornis door en raken ze de controle kwijt, waardoor een hele ongezonde relatie met eten ontstaat. Een eetverslaving is een psychische stoornis die een verstoord eetgedrag met zich meebrengt en vaak wordt gecompenseerd door bewust braken of laxeren.
Bekende soorten eetverslavingen
Er bestaan verschillende soorten eetverslavingen, die zich allemaal uiten in obsessief eetgedrag. Hoewel deze eetstoornissen andere kenmerken hebben, worden ze vaak veroorzaakt door onzekerheid en de angst om dik te worden. De meest voorkomende eetproblemen in Nederland zijn Binge Eating Disorder, Boulimia, Anorexia en Orthorexia.
Binge Eating Disorder
Mensen die lijden aan BED (Binge Eating Disorder) hebben de ziekelijke drang om te overeten. Zij zullen zich vaak helemaal vol eten en niet kunnen stoppen, ook al hebben ze meer dan genoeg gegeten. We noemen dit ook wel een eetbuistoornis. Je eet dan sneller en veel meer dan normaal, terwijl je vaak niet eens honger hebt. Eetbuistoornissen kunnen leiden tot verschillende klachten, zoals:
- Morbide obesitas (aangezien je steeds boven je caloriebehoefte eet)
- Chronische vermoeidheid
- Gebitsproblemen
- Hoge bloeddruk
- Buikpijn en buikkrampen
Boulimia
Boulimia nervosa is een eetverslaving die behoorlijk veel lijkt op Binge Eating Disorder. Bij Boulimia heb je last van ongecontroleerde eetbuien, waarbij je extreem veel eet. Deze eetstoornis kenmerkt zich echter door compensatiegedrag. Na de eetbui wordt gekozen voor bewust overgeven of laxeren omdat men zich schuldig voelt over de eerdere eetbui.
Boulimia komt vaker voor dan anorexia, maar is niet altijd even zichtbaar. Boulimia-patiënten blijven vaak beter op gewicht en er is zelden sprake van extreem gewichtsverlies. Toch is behandeling noodzakelijk, want Boulimia kan de volgende effecten op je lichaam hebben:
- Niet meer ongesteld worden
- Haaruitval
- Flauwvallen / duizeligheid
- Hartritmestoornissen
- Spierkrampen
Anorexia
De meest bekende eetstoornis in Nederland is waarschijnlijk wel Anorexia nervosa. Bij Anorexia zijn de klachten heel duidelijk zichtbaar en ontstaat gewichtsverlies met ernstig ondergewicht als gevolg. Deze ziekte kenmerkt zich door vasten in combinatie met extreem veel sporten, of perioden van vasten afgewisseld met vreetbuien en braken (wat je dus ook ziet bij Boulimia). Anorexia ontstaat door een zeer vervormd zelfbeeld en de angst om dik te worden.
Deze eetstoornis komt vaak voor bij meiden tussen de 14 en 18 jaar. Er wordt ook een link gelegd tussen Anorexia en de media of Instagram, omdat hier een onrealistisch beeld wordt geschept met behulp van filters en Photoshop. Door de angst om aan te komen worden veel voedingsstoffen, zoals suikers en vetten, compleet vermeden. Anorexia kan leiden tot de o.a. volgende lichamelijke klachten:
- Extreem gewichtsverlies
- Verstoorde hormoonbalans
- Slaapproblemen
- Niet meer naar de wc kunnen
- Chronische vermoeidheid en lusteloosheid
Orthorexia
Een andere eetverslaving is Orthorexia. Deze eetstoornis is de laatste jaren veelvuldig in het nieuws gekomen en houdt verband met de populariteit van fitness, detoxen, healthy recepten en andere gezondheidhypes. Bij Orthorexia is er sprake van een ziekelijke drang naar gezond eten. Natuurlijk is er niks mis met gezond eten, maar bij deze stoornis slaan mensen er compleet in door.
Alles wordt afgewogen en producten die naar hun idee ongezond zijn worden compleet vermeden. Hierdoor ontstaan op de lange termijn flinke tekorten aan belangrijke voedingsstoffen. Helaas is Orthorexia nervosa nog geen officieel erkend ziektebeeld. Maar omdat mensen die lijden aan dit eetprobleem zoveel voedingsmiddelen vermijden lopen zij de kans op fysieke klachten, zoals:
- Verstoorde hormoonhuishouding
- Ernstig ondergewicht
- Depressiviteit
- Ernstig tekort aan vitaminen en mineralen
- Atrofie (spierverlies)
Eetstoornissen herkennen
Er bestaat natuurlijk een groot verschil tussen gezond eten en strikt met je voedingsschema bezig zijn én het ontwikkelen van een eetstoornis. Maar hoe kun je dan een eetverslaving herkennen? Ten eerste merk je dat jij (of iemand in je omgeving) dwangmatige en vaste rituelen begint te volgen rondom eetmomenten.
Ook wanneer je plotselinge veranderingen opmerkt in gewicht of lichaamssamenstelling kan dit wijzen om een eetprobleem. Daarnaast vinden mensen met een eetstoornis het vaak moeilijk om in gezelschap te eten. Ze kiezen er voor om alleen te eten, omdat ze dan hun dwangmatigheden niet hoeven te verklaren aan anderen.
Symptomen eetprobleem
Over het algemeen herken je een eetverslaving aan de volgende symptomen.
- Het liefst alleen eten
- Elke calorie tellen / bijhouden
- Continu op de weegschaal staan
- Na het eten overgeven of laxeermiddelen slikken
- Maaltijden overslaan
- Eten en gewicht voelt als een obsessie
- In paniek raken wanneer je niet kunt eten wat je wilt
Mijn verhaal
Ik wil eetverslavingen graag bespreekbaar maken omdat ik hier in het verleden zelf ook mee te maken heb gehad. Gelukkig was ik geen ‘ernstig’ geval, maar mijn relatie met voeding is wel behoorlijk verstoord geweest. Als je de Over Mij pagina hebt bekeken, heb je vast gelezen dat ik mijn hele jeugd veel te dik ben geweest. Tot op een gegeven moment de knop omging en ik gezonder ben gaan eten en veel ben gaan sporten. Ik ben toen 27 kilogram afgevallen.
Klinkt allemaal goed toch? Helaas ben ik destijds obsessief met eten omgegaan. Durfde niks ongezonds meer te eten en at echt veel te weinig. Combineer dit met dagelijks sporten en een gevaarlijke combinatie is geboren. Ik telde al mijn calorieën en probeerde vetten en suikers compleet te vermijden. Had geen kennis over voedingsleer, dus in mijn ogen waren dat de slechte voedingsstoffen. Binnen 3 maanden was ik 27 kg kwijt, maar maakte dit mij gelukkiger? Nee eigenlijk niet! Door de verstoorde relatie met voeding genoot ik niet meer van lekker eten. Ik wilde niet uiteten met vrienden, en als ik toch ging nam ik iets ‘gezonds’ in plaats van datgene waar ik zin in had. Ook raakte ik in paniek als we thuis eens een patatje aten. In mijn gedachten was al mijn harde werk dan voor niks geweest, onzin natuurlijk!
Gelukkig veranderde deze obsessie langzamerhand en vond ik een betere balans tussen gezond leven en genieten van mijn eten. Helaas zijn er ook veel gevallen bekend waarbij de eetstoornis alleen maar erger is geworden.
Hulp nodig bij eetstoornis?
Worstel jij met een eetverslaving? Of vermoed je misschien dat iemand in jouw omgeving een eetstoornis heeft? Probeer dit bespreekbaar te maken. Er is namelijk hulp beschikbaar, je staat er echt niet alleen voor! Vaak worden dit soort psychische stoornissen veroorzaakt door een verkeerd zelfbeeld, onzekerheid of andere emotionele pijn. Er zijn verschillende instanties die jou hierbij kunnen ondersteunen. Zij helpen jou op weg naar een betere relatie met eten, een positiever zelfbeeld en een betere gezondheid. Zo kun je eens kijken bij Trubendorffer. Zij bieden hulp bij alle soorten eetverslavingen en kunnen jou (of iemand die je kent) stapsgewijs ondersteunen bij het bereiken van zelfacceptatie en het aanpakken van de onderliggende problemen. Wees er snel bij en voorkom ernstige lichamelijke én emotionele klachten!
- Prep The Food review & ervaring + 10% korting - 15 maart 2023
- Zelf kip schnitzel maken recept - 6 maart 2023
- Creatine Total Performance review – Muscle Concepts - 26 februari 2023
Bronnen afbeeldingen: Standardmedia.co.ke, Eatingorderexplorers.com, Alberttobiadds.com
Tegenwoordig stappen steeds meer mensen over op het consumeren van zogenaamde superfoods. Deze gezonde voedingswaren, zoals Gojibessen, Tarwegras en Chiazaad, worden ook wel powerfoods genoemd. Lees blog
Ben jij druk met fitness en trainen en houd jij je goed aan je voedingsschema, maar wil het maar niet vlotten met het aankomen van Lees blog
Teveel zonlicht kan schadelijk zijn voor je huid. Naast het bekende verbranden ligt er een groter gevaar op de loer,namelijk huidkanker. Uiteraard krijg je niet Lees blog
Inspiratie nodig voor een gezonde maaltijd? Op Voeding-en-fitness.nl vind je elke week een nieuw lekker en gezond recept. Het eerste Recept van de Week is Lees blog
