Bijgewerkt op 24 september 2023 door Marvin
Een veelbesproken onderwerp in de voedingswereld, waar nog altijd veel meningen over verdeeld zijn, is aspartaam. Ook wel bekend als het E-nummer E951. Zelf ben ik fan van een blikje Coca Cola Cherry Zero op zijn tijd en ben ik nog altijd op zoek naar de Zero versie van Coca Cola Vanille. Het eerste wat ik dan vaak hoor van mensen om mij heen als ik dit drink is: ‘Waarom drink je dat? Er zit aspartaam in, dat is toch kankerverwekkend?’.
Vrij logisch dat mensen zo denken aangezien deze zoetstof sinds de jaren 80 veelal negatief in het nieuws is geweest. Maar hoe schadelijk is aspartaam voor je? Is het een onschuldige smaakmaker of toch kankerverwekkend? In dit artikel op Voeding-en-fitness.nl vertellen we jou alles over aspartaam.
Inhoudsopgave
Wat is aspartaam?
Aspartaam is een zoetstof die ongeveer 200 keer zo zoet is als gewone rietsuiker. Net als eiwitten en koolhydraten bevat aspartaam ongeveer 4 kcal per gram. Doordat aspartaam zo zoet is, wordt er in een product weinig gebruikt en zijn de calorieën dus te verwaarlozen. Om deze reden wordt aspartaam gebruikt in light producten of producten die weinig calorieën bevatten.
In het lichaam wordt aspartaam afgebroken tot 3 verschillende stoffen: fenylalanine, asparaginezuur en methanol. Zowel fenylalanine en asparaginezuur zijn aminozuren. In de voedingsmiddelenindustrie wordt aspartaam vooral gebruikt in (light) frisdranken, zoete desserts, broodbeleg en kauwgom.
Is aspartaam gevaarlijk?
Al jarenlang wordt er door verschillende media en websites beweerd dat aspartaam kankerverwekkend is. Het EFSA (European Food Safety Autority) heeft in 2006 de aanvaardbare dagelijkse inname, ofwel ADI, van aspartaam vastgesteld op 40 mg/kg lichaamsgewicht.
Er blijkt namelijk uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken (zie bronnenlijst onderaan dit artikel) dat aspartaam onder de vastgestelde ADI geen gezondheidsrisico’s met zich mee brengt. Zo hebben onder andere het EFSA zelf, het Scientific Committee on Food (SCF) en de Joint Experct Committee on Food Additives (JECFA) hier uitgebreid onderzoek naar gedaan.
Helaas geeft Coca Cola niet aan hoeveel aspartaam er daadwerkelijk in Coca Cola Zero zit. De American Cancer Society heeft dit uitgezocht en geeft aan dat er gemiddeld 192 mg aspartaam in een light product van Coca Cola zit. Als één blikje Coca Cola Zero 192 mg aspartaam bevat, zou een persoon van 75 kg op basis van de ADI volgens het EFSA 15,5 blikjes Coca Cola Zero mogen drinken. Dat staat gelijk aan 5,1 liter Cola per dag!
Er kan dus gezegd worden dat een gemiddeld persoon vrijwel onmogelijk aan de ADI aspartaam kan komen. Tenzij een persoon uiteraard uitzonderlijk veel Coca Cola Zero per dag drinkt. Maar dan nog lijkt 5,1 liter Cola drinken ons eigenlijk onmogelijk!
Fenylketonurie
Er is echter wel een risicofactor voor mensen met PKU, ofwel fenylketonurie. Deze mensen missen namelijk een bepaald enzym waardoor de fenylalanine uit aspartaam niet goed kan worden afgebroken. Mensen die PKU hebben volgen vaak al een streng dieet waarbij de fenylalanine moet worden vermeden. Logischerwijs geldt voor deze mensen dat zij ALLE producten die deze zoetstof bevatten links moeten laten liggen. In dit geval is het extra belangrijk om verstandig met je voeding om te gaan.
Is aspartaam kankerverwekkend?
In juli 2023 heeft The International Agency on Research and Cancer (IARC) aspartaam ingedeeld in groep 2B. Dit staat voor ‘mogelijk kankerverwekkend’. Onder deze categorie vallen alle stoffen met beperkt bewijs dat ze mogelijk kanker kunnen veroorzaken. Hierbij wordt gekeken naar onderzoeken bij mensen en proefdieren.
Dat dit bericht in het nieuws is gekomen zorgt ervoor dat veel mensen een negatief beeld krijgen over zoetstoffen. Het is echter jammer dat aspartaam er zo wordt uitgepikt, terwijl het IARC eigenlijk zegt dat er geen overtuigend bewijs is dat aspartaam kankerverwekkend is.
Dit zien we terug in de indeling van onder andere bewerkt vlees en het drinken van alcohol. Deze voedingsmiddelen worden door het IARC namelijk ingedeeld in groep 1. Wat betekent dat deze voedingsmiddelen zeker een relatie hebben met een verhoogde kans op kanker.
Waar zit aspartaam in?
Aspartaam wordt als zoetstof gebruikt in meer dan 6000 producten. Het gaat dan vooral om light producten, waarbij de toegevoegde suikers vervangen zijn door zoetstoffen. Dit wordt gedaan om het aantal calorieën in deze voedingsmiddelen te verlagen. Je vindt aspartaam in onder andere;
- Light frisdranken
- Snoep
- Chocolade
- Zoetjes
- Light jam
- Vruchtendranken
- Zuivelproducten
Kun je nu onbeperkt Coca Cola Zero drinken?
Nee! Een kort maar krachtig antwoord op deze vraag. Het is dus bewezen dat aspartaam in Coca Cola Zero niet zo schadelijk is als door veel mensen wordt gedacht. Met een ADI van 40 mg/kg lichaamsgewicht per dag is het bijna onmogelijk om te veel aspartaam binnen te krijgen.
Echter, Coca Cola blijft slecht voor je tanden door het zuur wat het drankje bevat. Daarnaast bevat de cola, net als koffie en energie dranken, cafeïne. Ondanks dat cafeïne prestatie bevorderend kan zijn, kan het bij een overschot ook juist nadelig werken.
Ons advies is dan ook om gewoon lekker (veel) water te blijven drinken. Maar wil je een keer een zoet drankje drinken? Neem dan gewoon een keert een blikje Coca Cola Zero of een limonade zonder suiker, zonder je schuldig te hoeven voelen over calorieën of zoetstoffen. Wanneer jij een normale hoeveelheid zoetstoffen binnenkrijgt hoef jij je echt geen zorgen te maken over een nadelig effect op je gezondheid.
- RECEPT: Vegetarische noedelsoep met tofu - 25 april 2017
- Aspartaam kankerverwekker of onschuldige smaakmaker? - 11 april 2017
- Alcohol en onze gezondheid - 14 maart 2017
Bronnen
- EFSA. (2013). Scientific opinion on the re-evaluation of aspartame (E 951) as a food additive. EFSA Journal.
- SCF. (2002). Opinion of the Scientific Committee on Food – Update on the Safety of Aspartame.
- Lim U. et al. (2006). Consumption of aspartame-containing beverages and incidence of hematopoietic and brain malignancies.
- Schernhammer ES. et al. (2012). Consumption of artificial sweetener- and sugar-containing soda and risk of lymphoma and leukemia in men and women. The American Journal of Clinical Nutrition.
- Kenniscentrum Zoetstoffen. (z.j.). Aspartaam (E951). Opgehaald op 22-3 van: http://www.zoetstoffen.nl/zoetstoffen/laagcalorische-zoetstoffen/aspartaam/
- Phenylketonurie. (z.j.). Wat is PKU? Opgehaald op 22-3 van: https://pkuvereniging.nl/wat_is_pku
- The American Cancer Society. (2014). Aspartame. Opgehaald op 5-4 van: https://www.cancer.org/cancer/cancer-causes/aspartame.html
Heb jij regelmatig last van maag- en darmklachten? Het ene moment heb je nergens last van, maar na het eten heb je ineens een opgeblazen Lees blog
Sapdiëten zijn steeds populairder geworden als zogenaamde 'quick fix'-routines, die een groot gewichtsverlies in een relatief korte tijd beloven. En soms ook andere gezondheidsvoordelen claimen, Lees blog
Coca-Cola probeert met Coca-Cola Life in te springen op de gezondheidstrend van de laatste tijd. Deze cola, gezoet met Stevia, moet frisdrank een gezonder imago Lees blog
Het is algemeen bekend dat overgewicht allerlei gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Toch heeft een groot deel van de wereldbevolking te kampen met overgewicht. Nu blijkt Lees blog
