• xxl nutrition banner

Fitness en rust: een belangrijke combinatie

Bijgewerkt op 1 juni 2023 door Marvin

Ben jij verslaafd aan sporten? Voelt het niet goed om een keer een dag niet te trainen? Dat is voor veel fanatieke sporters vast herkenbaar. Maar soms is het slim om een stapje terug te doen en een workout over te slaan. Je spieren hebben namelijk rust nodig om te herstellen. Dat ons lichaam rust nodig heeft weten we allemaal, maar niet iedereen weet precies hoe belangrijk voldoende rusten voor ons is.

Daarom deel ik mijn informatie over de combinatie fitness en rust hier nogmaals op Voeding-en-fitness.nl. Lees in deze blog meer over supercompensatie, overtraining en nachtrust.

goede nachtrust belangrijk

De belangrijke balans tussen fitness en rust

Heb jij ook dat gevoel dat je dag niet compleet is wanneer je geen workout hebt afgerond? Begint het te knagen en voel je je schuldig als je niet hebt hardgelopen of geen zware gewichten hebt getild? Ik heb dat wel! Maar hé… hoe meer, zwaarder en harder we trainen des te eerder boeken we progressie, right? WRONG!

Naast een passend voedingspatroon en de juiste manier van trainen is er nóg een factor dat van belang is als je resultaat wilt zien; rust! Velen voelen zich schuldig wanneer ze een training overslaan of een dag niet hebben hardgelopen, omdat ze denken dat de training zelf zorgt voor de vooruitgang.

Het is echter het nemen van voldoende rust dat ervoor zorgt dat je sneller, sterker, fitter en gespierder wordt! Waarom je het nemen van rust niet moet onderschatten wil ik in dit artikel bespreken.

Progressie door rust: Supercompensatie

Ons lichaam heeft het prachtige vermogen om zich aan te passen aan de belasting die we er op uitoefenen. Wanneer je bijvoorbeeld aan krachttraining doet en graag gespierder wilt worden zal je dit (er van uitgaande dat je voeding op orde is) bereiken door het supercompensatie principe.

Supercompensatie houdt in dat je lichaam zich na een training niet alleen herstelt naar het oude prestatieniveau, maar dat het iets extra’s toevoegt om zichzelf te wapenen tegen de uitgevoerde belasting.

In het voorbeeld van krachttraining betekent dit dat je lichaam de beschadigingen in de spiervezels herstelt, maar deze vezels nog iets dikker en sterker maakt dan ze waren. Je lichaam wilt namelijk niet dat er in de toekomst weer beschadigingen in deze spiervezels optreden. Het gevolg van dit mechanisme van je lichaam is dat je over een bepaalde tijdsperiode sterker en gespierder wordt. Je gaat spiermassa opbouwen.

De grafiek hieronder toont het supercompensatie-principe en het belang van het combineren van fitness en rust.

fitness en rust - supercompensatie

Deze grafiek laat zien dat je prestatieniveau vermindert door een training en je lichaam zichzelf moet herstellen. Dit herstel begint direct na de training en heeft even nodig om daadwerkelijk over te gaan in de supercompensatie fase.

Wanneer je te lang na je training niks meer doet om je lichaam te prikkelen zal het prestatieniveau weer dalen naar het beginniveau, belast je jouw lichaam echter weer te snel (voordat het helemaal hersteld is) dan kun je meer afbreken dan je hebt opgebouwd.

Te weinig rust kan leiden tot overtraining

Wanneer je jouw lichaam stelselmatig te weinig tijd geeft om te herstellen ga je geen progressie boeken, maar gaat je prestatieniveau juist achteruit. In erge gevallen leidt dit zelfs tot overtraining. Als je veel van de onderstaande symptomen vertoont kan dit duiden op overtraining, jezelf eens goed rust geven is dan erg belangrijk!

  • Je voelt je slapper en hebt minder energie
  • Je merkt dat je vet vasthoudt en spieren verliest, ondanks al die lichaamsbeweging
  • Je voelt je vaker geïrriteerd en chagrijnig
  • Je hebt pijn in je botten en gewrichten
  • Je wordt steeds vaker ziek (verlaagde weerstand)
  • Je hebt minder eetlust
  • Je kunt je lastiger concentreren op school of werk

Onderstaande grafiek toont het verloop van fitness en rust naar uiteindelijk overtraindheid.

fitness en rust - overtraining

Hoeveel rust na krachttraining?

Na een zware krachttraining moet je je spieren dus voldoende tijd geven om te herstellen. Maar een nieuwe training mag ook niet te lang op zich laten wachten. Over het algemeen heeft een spier 42 tot 72 uur nodig om volledig te herstellen. Dit is uiteraard afhankelijk van je voeding, trainingservaring, genetische aanleg en type spiervezel (fast twitch of slow twitch).

Simpel gesteld betekent dit dat je elke spiergroep twee keer moet trainen in de week om maximaal resultaat te behalen. Houd hier dus rekening bij als je een fitnessschema samenstelt. Daarbij maken we ook nog onderscheid tussen Full Body en Split Schema trainingen. Ga je 2 of 3 keer per week sporten? Dan is een Full Body workout ideaal.

Houd dan wel minstens een volledige dag rust. Train bijvoorbeeld op maandag, woensdag en vrijdag. Wil je vaker sporten? Dan kun je een Split hanteren waarbij je de spiergroepen verdeelt over je workouts. Zo kun je makkelijker dagen achter elkaar trainen, aangezien je andere spiergroepen traint. Doe je maandag bijvoorbeeld borst en triceps, dan kun je dinsdag rug en biceps doen.

  • 2 – 3 keer trainen per week = Full Body training
  • 4 keer of vaker trainen per week = Split training (waarbij ook Upperbody – Lowerbody en Push-Pull-Legs schema mogelijk is)

Herstellen tijdens het slapen

Er zijn verschillende manieren om te zorgen dat we herstellen na een training. Zo kennen we natuurlijk allemaal de rustdagen. Ook is het verstandig om na een periode van zware trainingen een weekje helemaal niet of juist met lichtere gewichten te gaan trainen. Het belangrijkste moment van ons herstel is misschien nog wel de slaap. Wanneer we slapen ontspant ons lichaam en onze spieren.

Toch blijken we vaak veel te weinig te slapen! De verleiding van die leuke series op Netflix, onze smartphones en het internet zijn natuurlijk erg groot. Toch wordt aangeraden om echt aan die 8 uur slaap per nacht te komen. Helaas halen de meeste mensen maar 5 of 6 uur! Maar waarom is goede nachtrust belangrijk?

Tijdens onze slaap spelen zich twee belangrijke processen af in ons lichaam die helpen bij het herstel:

  • Aanmaak Human Growth Hormone (HGH): Groeihormoon bepaalt in grote mate het herstel van onze spieren. HGH is één van de belangrijkste hormonen in ons lichaam dat betrokken is bij de opbouw van bot- en spierweefsel [1]. In de laatste fase van onze slaap produceert de pijnappelklier een grote hoeveelheid groeihormoon. Wist je trouwens dat je de aanmaak van groeihormoon kan stimuleren met voeding?
  • Verminderde aanmaak cortisol: Cortisol is een stresshormoon dat spierafbrekend kan werken [2]. Wanneer je slecht slaapt maakt ons lichaam veel meer van dit stofje aan, wat kan leiden tot een afbraak van spierweefsel en een toename van vetreserves. Wanneer je een goede nachtrust hebt wordt er minder cortisol aangemaakt, wat betekent dat je minder van deze negatieve effecten ervaart.

rust of trainen op vakantie?

Fitnessen of rusten op vakantie?

De zomervakantie komt eraan en wat is er nu lekkerder dan chillen op een heerlijk resort aan een parelwit strand met helder blauw water. Ach, waar je ook heen gaat op vakantie, er is één vraag die vaak terugkomt….Ga ik wel of niet sporten tijdens de vakantie?

Vroeger ging ik voor het ontbijt hardlopen of dook ik nog even de fitnessruimte in bij het hotel. Ik was namelijk bang dat ik mijn spieren en conditie kwijt zou raken door die week vakantie. Tegenwoordig weet ik wel beter! Het is juist goed om je lichaam die welverdiende rust te geven.

Zeker wanneer je gewoon goed op je eten let kan het geen kwaad om even complete rust te nemen! Het duurt trouwens wel even voor je spiermassa verliest door niet te trainen.

Vind de juiste balans!

Het hele jaar ben je zo fanatiek bezig en velen van ons nemen (on)bewust toch te weinig rust. Een week vakantie, waarbij je even niet tekeer gaat in de sportschool, kan juist helpen om je lichaam weer op te laden voor de rest van het jaar. Wanneer je terugkomt en het sporten weer oppakt merk je vaak dat je sterker en fitter bent geworden.

Ook zijn die kleine pijntjes waar je al een tijdje mee loopt eindelijk weg! Uiteraard moet iedereen doen waar hij of zij zich prettig bij voelt. Of dit nu doorgaan met trainen is of lekker luieren op het strand, zolang je maar goed naar je lichaam luistert!

Zorg jij voor een goede balans tussen fitness en rust?

Online voedingsbegeleiding
Met onze gezonde weekschema’s krijg jij elke week toegang tot een nieuw menu, compleet afgestemd op jouw lichaam, doelen en wensen. Ontvang simpele en gezonde recepten, handige boodschappenlijstjes, wekelijkse check-ups en een persoonlijke voedingsadviseur voor al jouw vragen!

Volg Marvin

Bronnen

  1. https://www.physiology.org/doi/abs/10.1152/ajpendo.1992.262.3.E261
  2. https://www.precisionnutrition.com/all-about-cortisol
Meer handige fitness tips
Superfoods zijn een trend, maar wat doen ze nu precies?
Rauwe chocolade

Tegenwoordig stappen steeds meer mensen over op het consumeren van zogenaamde superfoods. Deze gezonde voedingswaren, zoals Gojibessen, Tarwegras en Chiazaad, worden ook wel powerfoods genoemd. Lees blog

Krachtige borstspieren? Push-ups bouwen net zoveel kracht op als bankdrukken
Push-ups met elastiek

De borstspieren, één van de meest populaire spiergroepen onder de vele krachtsporters die Nederland rijk is. Monday chestday is een algemeen bekend begrip in de Lees blog

Combineer eiwit en creatine voor een maximale toename van vetvrije massa
eiwitshake met water of melk nemen?

Ben jij druk met fitness en trainen en houd jij je goed aan je voedingsschema, maar wil het maar niet vlotten met het aankomen van Lees blog

Creatine werking, voordelen, dosering en beste creatine
creatine gebruiken tijdens het cutten

Fitnessers en krachtsporters zijn over het algemeen bekend met creatine. Een grote groep sporters heeft het al één of meerdere keren gebruikt en zo niet, Lees blog

Marvin Grouw

In 2014 ben ik afgestudeerd als Voedingsadviseur en Personal Trainer aan Hogeschool Windesheim Zwolle. Sindsdien ben ik werkzaam voor diverse sportscholen in Harderwijk en schrijf ik content voor XXL Nutrition. Ik heb Voeding-en-fitness.nl opgericht om mijn waardevolle kennis en ervaringen te delen over krachttraining, voeding en supplementen. Zo help ik jou graag bij het bereiken van je (sportieve) doelen. Daarnaast help ik al bijna 10 jaar sporters met online personal training en voedingsadvies op maat. Lees hier meer over Marvin!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *