• xxl nutrition banner

Zout: effecten op je lichaam

Bijgewerkt op 24 maart 2023 door Marvin

zoutKeukenzout, ook wel NatriumChloride (NaCl) genoemd, is het bekendste zout in de dagelijkse voeding. Veel mensen voegen zout toe aan hun dagelijkse voeding ondanks dat er in veel producten al van nature zout zit. Maar wat zijn de effecten van zout op je lichaam en hoeveel zout is aanbevolen om dagelijks te nemen?

In dit artikel op Voeding-en-fitness.nl vertel ik je alles over natrium en bespreken we de dagelijkse richtlijnen.

Wat is zout?

Het meest gebruikte zout is zoals gezegd keukenzout, dit is voor 99% een samenstelling van Natrium en Chloride.

Men wint op 2 manieren zout uit de natuur. Bij de eerste manier wordt het zout gewonnen uit de grond, dit noemt men steenzout. Dit steenzout zit op plaatsen waar in het verleden binnenzeeën zijn opgedroogd. Bij de tweede manier wordt het zout uit zeewater gewonnen. Dit komt uit de verdamping van het zeewater, dit noemt men zeezout.

In ons lichaam is zout een essentieel bestandsdeel van de intracellulaire en extracellulaire vloeistof. De intracellulaire vloeistof is de vloeistof binnen in onze lichaamscellen. De extracellulaire vloeistof is de vloeistof buiten de lichaamscellen, zoals in het bloed, daar wordt het intravasculaire vloeistof genoemd. De intracellulaire vloeistof bestaat voornamelijk uit water en minerale zouten.

Iedereen heeft natrium nodig om gezond te blijven. Zo wordt het zout in het lichaam bijvoorbeeld gebruikt om in samenwerking met water het lichaam koel te houden bij inspanning, dit gebeurt in de vorm van transpiratie. Omdat ons lichaam hier zout uitstoot is er ook weer zout nodig, dit halen wij uit onze dagelijkse voeding. Keukenzout wordt door de nieren gefilterd en komt dan in de bloedbaan terecht, zout speelt dan ook een belangrijke rol in de regeling van de bloeddruk.

Hoe krijg je natrium binnen?

Het menselijk lichaam heeft per dag ongeveer 1 tot 2 gram zout nodig. De Nederlandse Gezondheidsraad adviseerde in 2006 om niet meer dan 6 gram zout per dag te eten. Toch blijkt dat de gemiddelde Nederlander zo’n 10 tot 12 gram keukenzout per dag binnenkrijgt. Van de hoeveelheid die we binnen krijgen per dag komt er 75% binnen via bewerkte producten, 15% wordt toegevoegd aan ons eten om er smaak aan te geven en slechts 10% komt binnen door onbewerkte natuurlijke producten.

De volgende producten bevatten veel toegevoegd zout en kunnen beter gemeden worden:

  • Kant-en-klaar maaltijden. Aan elke kant-en-klaar maaltijd wordt in de fabriek erg veel zout toegevoegd. De producent doet dit om de smaak te verbeteren en de uiterste houdbaarheidsdatum te verlengen.
  • Pizza. Op een standaard pizza met kaas en tomaat zit gemiddeld al 6 gram zout, dit is dus al 4 gram meer dan wat een mens dagelijks nodig heeft. Probeer dus eens dit recept voor gezonde pizza.
  • Soep. In pakjes of blikken soep zit erg veel zout. Vooral bouillon bevat veel natrium. Een liter bouillon bevat soms wel 7 gram per liter!
  • Kaas. Kaas wordt vaak gekenmerkt als gezond, maar in 1 plakje kaas zit al snel een halve gram zout!
  • Brood. Bij de bereiding van brood wordt er aardig wat zout gebruikt. In glutenvrij brood zit nog het meeste zout. Dit betekent echter niet dat brood ongezond is.

De effecten van teveel zout op ons lichaam

Het nuttigen van TEVEEL zout kan negatieve effecten op ons lichaam hebben. Zoals je al hebt kunnen lezen consumeren we eigenlijk al vrij snel teveel zout. Hieronder lees je enkele gevolgen die dit met zich mee kan brengen.

1. Een verhoogde bloeddruk

teveel zoutEen hoge bloeddruk betekent dat de bloeddruk 140/90 of hoger is. Dit houdt in dat de bovendruk 140 mmHg is en de onderdruk 90 mmHg is. Wanneer je een te hoge bloeddruk hebt ontstaat er veel druk op de vaatwanden en moet het hart meer moeite doen om ons bloed rond te pompen.

Als er te veel zout in wordt genomen wordt het bloedzoutgehalte hoger, hierdoor is het vocht/zout gehalte in ons lichaam uit evenwicht. Om dit weer in evenwicht te krijgen geeft het lichaam aan dat je dorst hebt. Als er weer meer water wordt genuttigd zorgt dit ervoor dat het lichaam het zout en water vasthoudt en dit zorgt weer voor meer druk op de vaatwanden. Dit kun je zien als een soort vicieuze cirkel. Door het vasthouden van zout kan dit ook nog eens zorgen voor opgezwollen enkels en andere plekken van het lichaam.

Verhoogde bloeddruk voorkomen

In het keukenzout zorgt de Natrium voor de hogere bloeddruk. Minder zout eten zorgt er dus voor dat je bloeddruk wordt verlaagt. Voor elke 2,5 gram keukenzout (1 gram natrium) die je per dag minder eet, neemt de bovendruk met 0,7 tot 1,8 mmHg af en de onderdruk met 0,7 mmHg. Voldoende bewegen zal ook bijdragen aan het verlagen van de bloeddruk!

2. Hart- en vaatziekten

Door een te hoge bloeddruk kunnen hart- en vaatziekten ontstaan. Door hart- en vaatziekten kan de zuurstofvoorziening naar organen en spieren onvoldoende worden. Ongeveer 30% van de sterfgevallen in Nederland wordt veroorzaakt door hart- en vaatproblemen. Dit is dus zeker iets dat we willen vermijden!

Hart- en vaatziekten verminderen

Minder zout eten zorgt voor een kleinere kans op hart en vaatziekten. Als de gemiddelde Nederlander maximaal 6 gram keukenzout nuttigt, zouden er per jaar ongeveer 2.500 minder mensen sterven aan deze hart- en vaatproblemen.

3. Nierziekten

De nieren zorgen er voor dat het zout, samen met water, wordt uitgescheiden. Als er te veel zout binnen komt moeten de nieren dus harder werken om dit zout via je urine uit het lichaam te krijgen. Door het harde werken van de nieren kunnen deze beschadigen.

Nierziekten voorkomen

Het klinkt logisch, maar de oplossing is toch om minder keukenzout eten. Uiteraard kunnen nierziekten ontstaan door andere factoren, maar het minderen van de zoutinname helpt om de kans op nierproblemen te verkleinen.

4. Botontkalking

Wanneer je te veel zout eet, wordt het teveel aan natrium door de nieren weer uitgescheiden. Tijdens dit proces wordt echter ook Calcium uitgescheiden. Calcium is nodig voor het onderhoud en opbouw van je botten. Door het tekort aan calcium ontkalken de botten. Zeker op latere leeftijd kunnen broze botten (osteoporose) veel problemen veroorzaken.

Botontkalking voorkomen

Zoals bij elk van de bovenstaande problemen zorgt minder zout eten voor minder problemen. Maar het is ook aan te raden om voldoende calcium uit gezonde voeding en eventueel suppletie tot je te nemen. Dit zal zorgen voor sterke botten en gezonde tanden. Ook kan krachttraining helpen tegen osteoporose en het zwakker worden van botten en gewrichten.

Voedingsadvies zout

De maximale hoeveelheid natrium per dag per leeftijdscategorie:

zout adviesVoor mensen met een hoge bloeddruk of nierproblemen wordt geadviseerd om minder zout te eten dan in de tabel staat, dit in verband met verhoogde kansen op verergerde problemen met de hoge bloeddruk en nierziekten.

gezondere keuzeProducten in de winkel met een blauwe vink geven aan dat in dit product in vergelijking met zelfde producten minder natrium bevat. Naast minder zout bevatten deze producten vaak ook minder (verzadigd) vet en minder suiker. Vandaar dat deze producten het predicaat ‘gezondere keuze’ krijgen.

In de eetmeter op www.mijnvoedingscentrum.nl kun je kijken hoeveel natriumchloride jij binnen krijgt per dag.

Bodybuilding en zout?

Veel bodybuilders en krachtsporters denken dat ze zout helemaal moet mijden. Hierdoor eten ze het hele jaar door minder zout dan hun lichaam eigenlijk nodig heeft. Hierboven heb je kunnen lezen dat (een kleine hoeveelheid) natrium uit gezonde voeding wel degelijk belangrijk is voor het functioneren van ons lichaam. Ook als bodybuilder heb je dit stofje nodig! Doe je mee aan wedstrijden of heb je een fotoshoot?

Probeer dan toch een beetje zout binnen te krijgen. Als je het namelijk helemaal uit je voeding haalt zul je merken dat je een plat en minder opgepompt lichaam krijgt. Natrium helpt bij het transport van koolhydraten naar je spieren toe. Deze koolhydraten die opgeslagen worden in je spieren zorgen voor de zogeheten pomp.

Ben jij geïnteresseerd in supplementen, gezondheid, voeding en fitness? Houd dan zeker deze website in de gaten. Elke week lees je hier nieuwe, informatieve artikelen over alles wat met voeding en fitness te maken heeft!

Volg Marvin
Meer handige fitness tips
Superfoods zijn een trend, maar wat doen ze nu precies?
Rauwe chocolade

Tegenwoordig stappen steeds meer mensen over op het consumeren van zogenaamde superfoods. Deze gezonde voedingswaren, zoals Gojibessen, Tarwegras en Chiazaad, worden ook wel powerfoods genoemd. Lees blog

Kipsensatie recept
Kipsensatie, het eerste recept van de week is een uitermate gezonde maaltijd!

Inspiratie nodig voor een gezonde maaltijd? Op Voeding-en-fitness.nl vind je elke week een nieuw lekker en gezond recept. Het eerste Recept van de Week is Lees blog

Gezonde maaltijd met zalm recept
Gezonde maaltijd zalm met kappertjes in cava!

Vis is goed voor je! Vis bevat namelijk gezonde vetten en de broodnodige eiwitten. Bovendien is een goed bereid stukje vis erg lekker! Ben jij Lees blog

Gezonde aardbeiensmoothie
Gezonde aardbeiensmoothie recept op voeding-en-fitness.nl!

Zin in een lekker tussendoortje, maar geen idee wat je nu weer moet eten? Probeer eens deze gezonde aardbeiensmoothie met magere melk en magere yoghurt. Lees blog

Marvin Grouw

In 2014 ben ik afgestudeerd als Voedingsadviseur en Personal Trainer aan Hogeschool Windesheim Zwolle. Sindsdien ben ik werkzaam voor diverse sportscholen in Harderwijk en schrijf ik content voor XXL Nutrition. Ik heb Voeding-en-fitness.nl opgericht om mijn waardevolle kennis en ervaringen te delen over krachttraining, voeding en supplementen. Zo help ik jou graag bij het bereiken van je (sportieve) doelen. Daarnaast help ik al bijna 10 jaar sporters met online personal training en voedingsadvies op maat. Lees hier meer over Marvin!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *